Ο θεσμός των Ομίλων στα Π.Σ.
Σύμφωνα με το άρθρο 11 του Ν. 4692/2020, παρ. 2 ε (και την αρ. πρωτ. 69/05-10-2023 απόφαση της Δ.Ε.Π.Π.Σ., που τροποποιεί την αρ. πρωτ. 119/09-09-2020/Ε.Ε.Π.Π.Σ.), μεταξύ των σκοπών των Πρότυπων σχολείων είναι “η δημιουργία ομίλων αριστείας, δημιουργικότητας και καινοτομίας, στους οποίους μπορούν να συμμετέχουν μαθητές και από άλλα σχολεία της δημόσιας εκπαίδευσης”.
Ν. 4692 (ΦΕΚ 111/2020, τ. Α΄)
Αναβάθμιση του σχολείου και άλλες διατάξεις
Άρθρο 17, παρ. 5
Οι όμιλοι αφορούν σε επιμέρους γνωστικούς τομείς, θεματικές ή δημιουργικές δραστηριότητες και λειτουργούν εκτός του ωρολόγιου προγράμματος. Σε συνεννόηση με το ΕΠ.Ε.Σ. μπορούν να καλούνται στους ομίλους πρόσωπα που συνδέονται με το γνωστικό αντικείμενο ή πεδίο του ομίλου. Η απόφαση του ΕΠ.Ε.Σ. για τη δημιουργία ομίλων δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του Π.Σ. ή του ΠΕΙ.Σ. Στους ομίλους των Π.Σ. και ΠΕΙ.Σ. μπορούν να συμμετέχουν και μαθητές από άλλα δημόσια σχολεία. Η εγγραφή των μαθητών των Π.Σ. και ΠΕΙ.Σ. στους ομίλους γίνεται με αίτηση των γονέων τους ή του γονέα που έχει την επιμέλεια προς το ΕΠ.Ε.Σ. του σχολείου. Η εγγραφή των μαθητών που φοιτούν σε άλλα δημόσια σχολεία γίνεται με απόφαση του οικείου ΕΠ.Ε.Σ., έπειτα από αίτηση των γονέων τους ή του γονέα που έχει την επιμέλεια. Η συμμετοχή των εκπαιδευτικών των Π.Σ. και ΠΕΙ.Σ. στους ομίλους προσμετράται για την κάλυψη του διδακτικού τους ωραρίου.
Κανονισμός λειτουργίας των Ομίλων στα Π.Σ. & ΠΕΙ.Σ.
Όπως προβλέπει ο παραπάνω νόμος (άρ.14, παρ. 3 ιγ), οι Όμιλοι στα Πρότυπα και Πειραματικά Σχολεία λειτουργούν σύμφωνα με ενιαίο κανονισμό λειτουργίας που εκδίδεται από τη Δ.Ε.Π.Π.Σ., η οποία επίσης διοργανώνει μαθητικούς αγώνες στα πεδία στα οποία λειτουργούν όμιλοι, όπου μπορούν να συμμετέχουν μαθητές από τα Π.Σ. και ΠΕΙ.Σ. και από άλλα δημόσια και ιδιωτικά σχολεία της ίδιας βαθμίδας της ημεδαπής ή της αλλοδαπής.
Απόφαση αρ. πρωτ. 69/05-10-2023/Δ.Ε.Π.Π.Σ.
Τροποποίηση κανονισμού λειτουργίας ομίλων αριστείας, δημιουργικότητας και καινοτομίας και τμημάτων ενισχυτικής διδασκαλίας στα Πρότυπα και Πειραματικά Σχολεία, μέρος Α
Α. ΟΜΙΛΟΙ ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ
Για την ανάπτυξη των ιδιαίτερων ικανοτήτων, κλίσεων και ενδιαφερόντων των μαθητών, τόσο των μαθητών των Προτύπων και Πειραματικών Σχολείων (Π.Σ. και ΠΕΙ.Σ.) όσο και άλλων σχολείων της δημόσιας εκπαίδευσης, δημιουργούνται όμιλοι αριστείας, δημιουργικότητας και καινοτομίας οι οποίοι λειτουργούν μετά τη λήξη των μαθημάτων του ημερησίου ωρολογίου προγράμματος. Οι όμιλοι αφορούν γνωστικούς τομείς όπως τα μαθηματικά, τις φυσικές επιστήμες, τη γλώσσα, τη λογοτεχνία, τα νέα γνωστικά αντικείμενα όπως η αστρονομία, η ρομποτική κ.λπ., καθώς και λοιπά πεδία όπως τα εικαστικά, ο αθλητισμός κ.ά., και έχουν ως σκοπό τόσο την ολόπλευρη ανάπτυξη των μαθητών όσο και την ανάπτυξη της δημιουργικότητας και την προώθηση της αριστείας και της καινοτομίας. Στο πλαίσιο λειτουργίας τους αξιοποιούνται σύγχρονες διδακτικές μεθοδολογίες και μέσα διδασκαλίας, αναπτύσσεται καινοτόμο εκπαιδευτικό υλικό και υλοποιούνται συνεργασίες με Α.Ε.Ι., Ερευνητικά Κέντρα, Ιδρύματα κ.ά.
Α1. Δημιουργία και λειτουργία των ομίλων
Το ΕΠ.Ε.Σ. του Π.Σ. ή ΠΕΙ.Σ. αποφασίζει για τη δημιουργία και τη λειτουργία των ομίλων αριστείας, δημιουργικότητας και καινοτομίας μετά από πρόταση του Συλλόγου Διδασκόντων (περ. α παρ. 4. Άρθρου 17 ν. 4692/2020) της οικείας σχολικής μονάδας.
Ειδικότερα προς το τέλος του προηγούμενου διδακτικού έτους και εντός του μηνός Ιουνίου ή συμπληρωματικά στις αρχές Σεπτεμβρίου του νέου διδακτικού έτους, οι εκπαιδευτικοί που ενδιαφέρονται να υλοποιήσουν όμιλο αριστείας, δημιουργικότητας και καινοτομίας, υποβάλλουν την πρότασή τους στον Σύλλογο Διδασκόντων του Π.Σ. ή ΠΕΙ.Σ. Στη συνέχεια ο Σύλλογος Διδασκόντων εισηγείται για τις προτάσεις των ομίλων των εκπαιδευτικών στο ΕΠ.Ε.Σ.
Το ΕΠ.Ε.Σ. αποφασίζει για τη δημιουργία των ομίλων με βάση τις εισηγήσεις του Συλλόγου Διδασκόντων (Ιουνίου και Σεπτεμβρίου) και προβαίνει στην έκδοση απόφασης για τη δημιουργία ομίλων αριστείας, δημιουργικότητας και καινοτομίας μέσα στο πρώτο 15ήμερο Σεπτεμβρίου. Η απόφαση αυτή μαζί με τον πίνακα των εγκεκριμένων ομίλων αναρτάται στην ιστοσελίδα του Π.Σ. ή ΠΕΙ.Σ., καθώς και αποστέλλεται στην οικεία Διεύθυνση Εκπαίδευσης προς ενημέρωση των σχολείων αρμοδιότητάς τους.
Οι δηλώσεις/αιτήσεις ενδιαφέροντος για συμμετοχή των μαθητών στους ομίλους υποβάλλονται στη διεύθυνση του σχολείου από τους ασκούντες την γονική μέριμνα με την έναρξη κάθε σχολικού έτους, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις και τις προθεσμίες που ορίζονται από το οικείο ΕΠ.Ε.Σ.
Η επιλογή των μαθητών ολοκληρώνεται μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου κάθε σχολικού έτους και ταυτόχρονα γίνεται η έναρξη της λειτουργίας του κάθε ομίλου. Η λειτουργία των ομίλων ολοκληρώνεται με το πέρας του διδακτικού έτους.
Στην πρόταση του εκπαιδευτικού για την δημιουργία ομίλου αναφέρεται με σαφήνεια:
- ο τίτλος του ομίλου
- οι θεματικές του ομίλου
- οι διδακτικές ώρες του ομίλου ανά εβδομάδα και το προτεινόμενο ωρολόγιο πρόγραμμα (ημέρα/ώρα έναρξης/ώρα λήξης)
- τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα (γνώσεις, δεξιότητες, στάσεις)
- η διδακτική μεθοδολογία
- το αναλυτικό πρόγραμμα-το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής του σε ετήσια βάση (Οκτώβριος – Μάιος ή Ιούνιος)
- το προτεινόμενο διδακτικό υλικό (έντυπο και ηλεκτρονικό)
- ο χώρος λειτουργίας του ομίλου
- ο τρόπος επιλογής μαθητών
- ο αριθμός, οι εκπαιδευτικοί ανά κλάδο και ειδικότητα
- η τάξη ή οι τάξεις των μαθητών
- οι συνεργασίες με εκπαιδευτικά/μορφωτικά ιδρύματα, οργανισμούς, σχολεία, φορείς ή πρόσωπα (π.χ. ειδικούς επιστήμονες, καλλιτέχνες)
- οι εκπαιδευτικές επισκέψεις
- ο τρόπος αξιολόγησης των προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων
- τα παραδοτέα που θα υποβληθούν με την ολοκλήρωση του ομίλου
- ο τρόπος αξιολόγησης του ομίλου.
Α2. Αριθμός μαθητών, παρακολούθηση, ωράριο λειτουργίας
Για τις εγγραφές των μαθητών στους ομίλους, τις συνθήκες παρακολούθησης των ομίλων και το ωράριο λειτουργίας τους ισχύουν τα εξής:
- Ο ελάχιστος αριθμός μαθητών για τη λειτουργία ενός ομίλου ορίζεται στους δέκα (10) και ο μέγιστος στους είκοσι (20). Η τυχόν υπέρβαση του ή μείωση του αριθμού των μαθητών, λόγω ιδιαιτέρων συνθηκών, προϋποθέτει επαρκή αιτιολόγηση από τους υπεύθυνους εκπαιδευτικούς και απόφαση του ΕΠ.Ε.Σ. Οι όμιλοι, ανάλογα με το περιεχόμενο και τους στόχους τους, είναι δυνατόν να απευθύνονται σε μαθητές μίας ή περισσοτέρων τάξεων.
- Ένας μαθητής μπορεί να συμμετάσχει σε δύο (2) ομίλους κατ’ ανώτατο όριο.
- Στους ομίλους μπορούν να συμμετέχουν εκτός από τους μαθητές των Π.Σ. ή ΠΕΙ.Σ. και μαθητές από άλλα σχολεία της δημόσιας εκπαίδευσης.
- Η επιλογή των μαθητών είναι δυνατόν να γίνεται με δοκιμασίες ανίχνευσης δεξιοτήτων και ενδιαφερόντων ανάμεσα στους μαθητές του σχολείου και των άλλων σχολείων της δημόσιας εκπαίδευσης εκτός και εάν οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί του ομίλου προτείνουν αιτιολογημένα άλλες διαδικασίες επιλογής.
- Το ελάχιστο εβδομαδιαίο ωράριο λειτουργίας ενός ομίλου είναι οι δύο (2) διδακτικές ώρες και το μέγιστο οι τέσσερις (4) ώρες.
- Οι όμιλοι λειτουργούν μετά το υποχρεωτικό ημερήσιο πρόγραμμα σε ωράριο που καθορίζεται στην απόφαση της παρ. Α1 της παρούσας. Η έναρξη της λειτουργίας τους είναι απαραίτητο να έχει πραγματοποιηθεί έως τις 14:30. […]
Όμιλοι μπορούν να λειτουργούν και πέραν της λήξης του ολοήμερου προγράμματος για την Α/βάθμια ή των 14:30 για τη Β/βάθμια, με τις εξής προϋποθέσεις:
α) πλήρως αιτιολογημένη εισήγηση του ΕΠ.Ε.Σ. και
β) συμμόρφωση και ικανοποίηση με τα προβλεπόμενα για τη χρήση σχολικών χώρων πέραν του ωραρίου λειτουργίας τους.
- Η λειτουργία των ομίλων θεωρείται επαρκής αν πραγματοποιούνται κατ’ ελάχιστο σαράντα (40) ώρες ετησίως για τη δίωρη εβδομαδιαία διδασκαλία, και ογδόντα (80) ώρες για την τετράωρη εβδομαδιαία λειτουργία.
- Για να θεωρηθεί επιτυχής η συμμετοχή των μαθητών στον όμιλο απαιτείται:
(α) η συστηματική παρακολούθηση (ο μαθητής δεν μπορεί να απουσιάσει περισσότερες από 8 ή 16 διδακτικές ώρες ετησίως, ανάλογα με το αν η χρονική διάρκεια του ομίλου είναι 40 ή 80 ώρες αντίστοιχα) και
(β) η εκπόνηση εργασιών ή η πραγματοποίηση οποιουδήποτε άλλου έργου το οποίο τους ανατίθεται από τους υπεύθυνους εκπαιδευτικούς του ομίλου.
Μαθητές που δεν ανταποκρίνονται συστηματικά στις παραπάνω υποχρεώσεις δεν δικαιούνται την περαιτέρω παρακολούθηση του ομίλου.
- Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της παρακολούθησης του ομίλου, στους συμμετέχοντες μαθητές χορηγείται πιστοποιητικό επιτυχούς συμμετοχής.
Α3. Αρμοδιότητες του ΕΠ.Ε.Σ. του Π.Σ. και ΠΕΙ.Σ. και καθήκοντα των υπεύθυνων εκπαιδευτικών στους ομίλους – Παραδοτέα
Σχετικά με τον αριθμό, το ωράριο και τα καθήκοντα των υπεύθυνων εκπαιδευτικών στους ομίλους και του ΕΠ.Ε.Σ. ισχύουν τα εξής:
- Οι εκπαιδευτικοί που ενδιαφέρονται για τη δημιουργία ομίλου αριστείας, δημιουργικότητας και καινοτομίας υποβάλλουν στον Σύλλογο Διδασκόντων σχετική πρόταση με όλα τα απαραίτητα στοιχεία (βλέπε ενότητα Α1), σε ηλεκτρονική ή/και έντυπη μορφή, προκειμένου ο Σύλλογος Διδασκόντων να εισηγηθεί τη λειτουργία των ομίλων στο εν λόγω Π.Σ. ή ΠΕΙ.Σ. και να αποφασίσει στη συνέχεια το ΕΠ.Ε.Σ.
- Το ΕΠ.Ε.Σ. σε συνεργασία με τον/την Διευθυντή/τρια του Π.Σ. ή ΠΕΙ.Σ. και τους εκπαιδευτικούς που είναι συντονιστές μαθημάτων, έχουν την ευθύνη για την κατάρτιση του ωρολογίου προγράμματος, την εύρυθμη λειτουργία και την εποπτεία των ομίλων.
- Κάθε εκπαιδευτικός της σχολικής μονάδας μπορεί να συμμετέχει σε έναν (1) μόνον όμιλο αριστείας, δημιουργικότητας και καινοτομίας.
- Σε κάθε όμιλο δίνεται η δυνατότητα συμμετοχής περισσότερων του ενός εκπαιδευτικών. Οι ώρες διδασκαλίας των συμμετεχόντων εκπαιδευτικών σε κάθε όμιλο καθορίζονται με απόφαση του ΕΠ.Ε.Σ.
- Οι ώρες διδασκαλίας στους ομίλους προσμετρώνται στο διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών, ενώ στην περίπτωση που οι διδάσκοντες του ομίλου είναι δύο ή περισσότεροι, προσμετράται στο διδακτικό ωράριο κάθε εκπαιδευτικού ο αριθμός των ωρών διδασκαλίας που διδάσκει στον όμιλο (στο Π.Σ. myschool οι ώρες διδασκαλίας του δεύτερου διδάσκοντα καταχωρούνται ως ανάθεση στο τμήμα του συγκεκριμένου ομίλου). Είναι δυνατόν να προσμετρώνται στο ωράριο του εκπαιδευτικού έως τέσσερις ώρες για τη λειτουργία του ομίλου στην περίπτωση εργαστηριακού ομίλου, όπως για παράδειγμα σε όμιλο ρομποτικής, θεάτρου κ.ά. με έγκριση της Δ.Ε.Π.Π.Σ. Σε κάθε περίπτωση το διδακτικό ωράριο του εκπαιδευτικού που διατίθεται για τη λειτουργία ομίλου, τμήματος ενισχυτικής διδασκαλίας, καινοτόμου δράσης κ.λπ. δεν μπορεί να υπερβαίνει τις τέσσερις διδακτικές ώρες.
- Οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί των ομίλων αριστείας, δημιουργικότητας και καινοτομίας έχουν την ευθύνη της υλοποίησης του ομίλου, σύμφωνα με την απόφαση του ΕΠ.Ε.Σ. Σε κάθε όμιλο, ανεξάρτητα από τον αριθμό των διδασκόντων, ορίζεται ένας (1) μόνο υπεύθυνος.
- Οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί τηρούν α) «Βιβλίο Ύλης» όπου καταγράφεται αναλυτικά το περιεχόμενο των συναντήσεων του ομίλου και των δραστηριοτήτων του καθώς και β) «Βιβλίο Παρουσιών» των μαθητών.
- Οι υπεύθυνοι του ομίλου οφείλουν να καταθέτουν έκθεση ενημέρωσης στο ΕΠ.Ε.Σ. για την αποτίμηση του ομίλου η οποία θα υποβληθεί στα τέλη Μαΐου ή αρχές Ιουνίου του σχολικού έτους υλοποίησής του.
- Οι δράσεις, τα αποτελέσματα και οι εκθέσεις των ομίλων δημοσιοποιούνται συστηματικά στο δικτυακό τόπο της σχολικής μονάδας ή με άλλο πρόσφορο τρόπο με σκοπό τη διάχυση των αποτελεσμάτων της λειτουργίας τους και την ενημέρωση της σχολικής και της ευρύτερης κοινότητας.
- Οι υπεύθυνοι του ομίλου εκδίδουν «πιστοποιητικό επιτυχούς συμμετοχής» για κάθε μαθητή που συμμετείχε στον όμιλο και ολοκλήρωσε τη φοίτησή του επιτυχώς. Η βεβαίωση περιλαμβάνει τα στοιχεία του σχολείου, το σχολικό έτος, το όνομα του μαθητή και την τάξη του, τη θεματική ενότητα, την απόφαση του ΕΠ.Ε.Σ. με την οποία συστάθηκε ο όμιλος αριστείας, δημιουργικότητας και καινοτομίας, τη συνολική του διάρκεια του σε ώρες (π.χ. 40 ώρες), τη διάρκεια του σε μήνες (π.χ. από Οκτώβριο 2020 μέχρι Μάιο 2021), τον διοργανωτή φορέα (δηλ. το σχολείο) και τυχόν συνδιοργανωτές και τον τόπο υλοποίησης. Η βεβαίωση συνυπογράφεται από τον υπεύθυνο εκπαιδευτικό του ομίλου, τον Διευθυντή της σχολικής μονάδας και τον Πρόεδρο του ΕΠ.Ε.Σ. με τη σφραγίδα του σχολείου στην υπογραφή του Διευθυντή.
- Οι υπεύθυνοι του ομίλου, με την ολοκλήρωσή του, οφείλουν να καταθέσουν «φάκελο παραδοτέων» στο ΕΠ.Ε.Σ. που περιέχει: (α) έκθεση πεπραγμένων – αυτοαξιολόγησης στην οποία σχολιάζουν και αποτιμούν όλα τα στοιχεία της πρότασης που έγινε αποδεκτή με Απόφαση του ΕΠ.Ε.Σ. (β) το «Βιβλίο Ύλης» του ομίλου, (γ) το «Βιβλίο παρουσιών» του ομίλου, (δ) κατάσταση των μαθητών που ολοκλήρωσαν επιτυχώς την φοίτησή τους στον όμιλο και κατάσταση των μαθητών που δεν ολοκλήρωσαν επιτυχώς την φοίτησή τους, (ε) μια πλήρη σειρά από φωτοαντίγραφα των «πιστοποιητικών επιτυχούς συμμετοχής» που χορηγήθηκαν στους συμμετέχοντες μαθητές.
- Ανάλογη βεβαίωση με εκείνη των μαθητών χορηγείται από το ΕΠ.Ε.Σ. στους υπεύθυνους εκπαιδευτικούς των ομίλων καθώς και στους διδάσκοντες σε όμιλο, υπογεγραμμένη και σφραγισμένη από τον Διευθυντή της σχολικής μονάδας και τον Πρόεδρο του ΕΠ.Ε.Σ.
- Με ευθύνη του ΕΠ.Ε.Σ. και του Διευθυντή της σχολικής μονάδας αρχειοθετούνται στο αρχείο του σχολείου όλοι οι όμιλοι, με αναφορά στην απόφαση του ΕΠ.Ε.Σ. με την οποία εγκρίθηκε ο όμιλος. Για κάθε όμιλο αρχειοθετείται ο «φάκελος παραδοτέων», στον οποίο προστίθενται τα φωτοαντίγραφα των βεβαιώσεων που χορήγησε το ΕΠ.Ε.Σ. στους υπεύθυνους εκπαιδευτικούς.
